ارزیابی و مقایسۀ کارایی دو روش چوبکشی با اسکیدر چرخ لاستیکی (مطالعۀ موردی: جنگل خیرود، نوشهر)

به‌منظور تهیۀ طرح بهره‌برداری جنگل، ارزیابی هزینۀ گزینه‌های مختلف بهره‌برداری ضروری است. این کار نیازمند تخمین نرخ تولید بهره‌برداری، تجهیزات و هزینه‌های کارگری است. به همین منظور، برنامه‌ریزان بهره‌برداری باید از خصوصیات هزینه‌ای و اجرایی سیستم‌های موجود بهره‌برداری، به‌ویژه در مورد اندازۀ گرده‌بینه، فاصله و جهت چوبکشی آگاه باشند. مطالعات مربوط به کارایی به‌منظور تشریح، فهم و بهبود عملیات بهره‌برداری جنگل هنوز به فراوانی انجام می‌گیرد. این تحقیق با استفاده از اسکیدر چرخ‌لاستیکی تیمبرجک C450 در بخش نمخانۀ جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود انجام گرفت. اهداف این مطالعه، معرفی مدل مطالعه زمانی برای دو روش چوبکشی گرده‌بینۀ کوتاه و بلند و تعیین عواملی مانند هزینۀ ساعتی و نرخ ماشین در مرحلۀ چوبکشی است. در این تحقیق از مطالعۀ زمانی پیوسته بر اساس داده‌های واقعی در دو روش چوبکشی استفاده شد. مدل رگرسیونی برای روش گرده‌بینۀ کوتاه شامل عوامل فاصلۀ چوبکشی و تعداد گرده‌بینه است، در حالیکه مدل رگرسیونی برای روش گرده‌بینۀ بلند شامل فاصلۀ چوبکشی و فاصلۀ کشیدن بار به پشت ماشین است. نتایج نشان داد که تولید دو روش گرده‌بینۀ کوتاه و بلند با در نظر گرفتن زمان‌های تأخیر به‌ترتیب 7/6 و 8/9 مترمکعب در ساعت و بدون در نظر گرفتن زمان‌های تأخیر به‌ترتیب 9/8 و 3/13 مترمکعب در ساعت است. هزینۀ روش گرده‌بینۀ کوتاه با در نظر گرفتن زمان‌های تأخیر و بدون آن به‌ترتیب 98100 و 71400 ریال در مترمکعب بوده و هزینۀ روش گرده‌بینۀ بلند، با و بدون تأخیرها به‌ترتیب 66900 و 49400 ریال در مترمکعب است. مقدار تولید در هر دو روش چوبکشی گرده‌بینۀ کوتاه و بلند به‌طور مستقیم با فاصلۀ چوبکشی ارتباط دارد. همچنین تولید چوبکشی در هر دو روش نسبت به فاصلۀ چوبکشی دارای حساسیت بیشتری در مقایسه با تعداد گرده‌بینه و فاصلۀ کشیدن بار به پشت ماشین است. در این مقاله، مؤلفۀ تأخیر در داده‌های مطالعۀ زمانی نیز تجزیه و تحلیل شده است.